Biography / Background Qualifications Employment History Science Awards Education Projects Publications / Books Workshop papers Science blogs Teaching subjects

I. Tổng quan liêu về Roma cổ đại

1. Điều kiện thoải mái và tự nhiên và dân cư

a. Điều kiện tự nhiên

Nơi phát khởi của nền hiện đại Roma là bán đảo Italia, một bán hòn đảo dài và nhỏ nhắn vươn ra Địa Trung Hải, với hàng Alpes về phía Bắc ngăn cách với châu Âu. Bán hòn đảo này trên bản đồ giống như một loại ủng, bao bọc ba mặt Đông, Nam cùng Tây là biển, phía nam bán hòn đảo là hòn đảo Sicilia, phía Tây là đảo Corsica và hòn đảo Sardinia. Diện tích s của bán đảo lớn cấp năm lần châu lục Hi Lạp.

Bán đảo Italia gồm có điều kiện thuận lợi cho cách tân và phát triển trồng trọt cùng chăn nuôi: các đồng bằng phì nhiêu sông Pô (miền Bắc), đồng bằng Tibrơ (Trung) và những đồng bằng trên hòn đảo Sicilia. Ở đây, độc nhất vô nhị là miền Nam, có không ít đồng cỏ lớn, dễ dãi cho sự cải cách và phát triển nghề nông với chăn nuôi gia súc.

Lượng khoáng sản đa dạng như đồng, chì, sắt,…, thuận tiện cho sự trở nên tân tiến của bằng tay thủ công nghiệp.

Giao thông biển rất thuận tiện cho câu hỏi buôn bán. Ở bờ hải dương phía Nam và phía Tây có không ít cảng thuận lợi cho tàu thuyền ra vào.

Những điểm sáng về tự nhiên và thoải mái ấy tác động trẻ khỏe tới định hướng phát triển kinh tế tài chính của Roma: nền ghê tế thủ công nghiệp và thương mại phát triển, mặt khác khác cùng với Hi Lạp, nền kinh tế tài chính nông nghiệp của Roma có rất nhiều điều kiện dễ dàng và vào vai trò quan trọng.

Dân cư:

Bán đảo Italia bao gồm con bạn cư sống từ hơi sớm. Trước thiên niên kỷ sản phẩm II TCN đã có fan Ligua (Ligures) sinh sống tại đây vào cuối thời đá mới, đầu thời đại đồng thau.

Đầu thiên niên kỷ II TCN, các tộc tín đồ phía Bắc tràn xuống, quá qua hàng Alpe với định cư ở một trong những vùng trên chào bán đảo. Đến cuối thiên niên kỷ II TCN lại xảy ra một đợt thiên di bự của bạn châu Âu từ bỏ phía Bắc, tạo thành thành một xã hội dân cư châu Âu sống sinh hoạt bán đảo Italia, gọi bình thường là bạn Italios, bạn Italios sống ngơi nghỉ đồng bằng Latium được call là tín đồ Latinh.

Khoảng nắm kỷ X TCN, fan Êtơruxcơ từ tè Á cũng thiên di mang lại Italia, định cư hầu hết ở vùng thân hai sông Ácnơ với Tibrơ

Vào khoảng chừng thế kỷ VIII TCN, những người dân nói giờ Hi Lạp cũng thiên di và định cư ở khu vực miền nam bán đảo và hòn đảo Sicilia.

Muộn rộng nữa, fan Xentơ (người Italia quen gọi là bạn Galia) sinh hoạt phía Bắc Alpe cho vùng Bắc bán hòn đảo và đồng bằng sông Pô

Nhìn thông thường vào thân thiên niên kỷ I TCN đã tạo nên nên những xã hội cư dân dưới đây ở Italia:

- fan Galia sống phía Bắc bán đảo, chủ yêu sinh hoạt đồng bởi sông Pô

- người Êtơruxcơ trung tâm vùng sông Ácnơ với Tibrơ

- miền trung bộ và phái mạnh là người Italios. Những dân cư Italios nghỉ ngơi đồng bởi Latium điện thoại tư vấn là tín đồ Latinh. Bao gồm họ lập đề nghị thành bang Roma. Chúng ta là nhóm dân cư có vai trò quan trọng đặc biệt nhất với lịch sử dân tộc Roma.

- fan Hi Lạp sống ở miền nam bộ và trên đảo Sicilia, họ lập nên một trong những thành bang Hi Lạp. Thuở đầu vùng này được điện thoại tư vấn là “Đại Hi Lạp”.

2. Những thời kỳ phệ của lịch sử hào hùng La Mã cổ đại

*Thời kỳ “vương chính”

+ các nhà sử học nhận định rằng thời kỳ vương chính là giai đoạn mạt kỳ của cơ chế thị tộc Roma, dù rằng những sử liệu về quá trình này rất đơn nhất và đa số là truyền thuyết. Theo đó, thành bang Roma thành lập và hoạt động vào năm 753 TCN vày hai bạn bè Romulus tạo ra (tên Roma đặt theo chúng ta của nhì vị hero theo thần thoại cổ xưa này)

+ Thời kỳ này ch­ưa xuất hiện giai cấp và bên nư­ớc, làng mạc hội đ­ược tổ chức triển khai theo chế độ dân công ty quân sự, mang những tàn dư­ của làng hội thị tộc. Theo từng b­ước, làng mạc hội thị tộc Roma dần giải thể, mở đư­ờng mang lại sự mở ra của xóm hội có ách thống trị và đơn vị nư­ớc.

* Thời kỳ cộng hòa - cố gắng kỷ VI TCN đến nắm kỷ I

+ Giữ cầm cố kỷ VI TCN, cùng với cuộc cải cách của Xecviut Tuliut, tổ chức triển khai xã hội thị tộc Roma bị xóa bỏ và bên n­ước Roma vẫn ra đời. Ngư­ời dân dã Pơlép kia đạt đ­ược một số trong những quyền lợi đồng đẳng với giới quý tộc Patơrixi, nh­ưng những quyền lợi căn phiên bản khác về bao gồm trị - kinh tế của họ ch­ưa đư­ợc vừa lòng và họ tiếp tục đấu tranh.

+ Năm 510 TCN, dân chúng Roma nổi lên khởi nghĩa, xóa bỏ chế độ vương chính, cơ chế cộng hòa đ­ược thiết lập. Ng­ười dân dã Pơlép liên tiếp đấu tranh, vào thời điểm cuối thế kỷ III TCN chúng ta đạt đ­ược những quyền hạn căn phiên bản của mình, xã hội Roma có mặt một khối thống nhất, đại lý của chế độ cộng hòa.

+ Trong giai đoạn này, Roma dần đoạt được các thành bang trên bán đảo Italia, tiếp nối mở rộng sự ách thống trị ra những vùng đất quanh Địa Trung Hải, tạo nên thành đế quốc Roma rộng lớn lớn, quản lý khu vực Địa Trung Hải.

* Thời kỳ đế chế - từ nỗ lực kỷ I đến thay kỷ V

Chế độ cộng hòa làm việc Roma cho tới thế kỷ I chỉ từ là danh hiệu, chế độ chuyên chế ra đời, hotline là thời kỳ đế chế, quyền hành tập trung trong tay Nguyên thủ, sau đây là nhà vua Roma.

+ giai đoạn cực thịnh của chính sách chiếm nô Roma - thời đại Ôguxtuxơ (thế kỷ I, II): quy trình này, cơ chế chiếm nô Roma đạt mức sự cải tiến và phát triển thịnh vư­ợng về các mặt của nó, cùng với nền kinh tế tài chính phát triển toàn diện, quyền lực tối cao chính trị của đế quốc đ­ược củng cố.

+ quá trình suy tàn của cơ chế chiếm nô Roma (thế kỷ III - IV): chế độ chiếm nô Roma lâm vào khủng hoảng và suy thoái, khiếp tế không hề phồn thịnh như­ trư­ớc, phư­ơng thức canh tác và tách lột trong số đại điền trang thế đổi, chính sách lệ nông xuất hiện.

Đế quốc Roma phân chia thành Tây bộ và Đông bộ (395), với thủ đô đế quốc Tây bộ là Roma, đế quốc Đông bộ là Constantinope (trên eo biển cả nối biển lớn Ê-giê với biển cả Đen). Những bộ tộc man tộc sang nghỉ ngơi phía Bắc đế quốc Roma xâm nhập, rồi tiến tới phá hủy đế quốc Tây Roma, với việc hoàng đế cuối cùng bị truất ngôi năm 476 (Romulus Augustus). Đế quốc Đông Roma phát triển theo 1 phía khác (còn điện thoại tư vấn là Bizance hay Bidantium). Chế độ chiếm nô Roma hoàn toàn tan rã. Trái đất văn minh Roma được thay thế sửa chữa bằng một làng mạc hội do những người man tộc chũm giữ.

3. Một vài nét rất nổi bật của làng hội Roma cổ đại:

- nhìn chung xã hội Roma cổ đại có không ít điểm tương đồng so cùng với Hi Lạp cổ đại. Đó là 1 xã hội có nền kinh tế phát triển theo khuynh hướng hàng hóa – tiền tệ, trong các số ấy hoạt động bằng tay thủ công nghiệp và dịch vụ thương mại hàng hải có khá nhiều điều kiện thuận lợi. Về mặt xã hội, thôn hội Roma cổ đại cũng là xóm hội sở hữu nô lệ, với hai ách thống trị cơ bản: công ty nô nuốm quyền sở hữu về tư liệu phân phối và download nô lệ, bóc lột kết quả này lao đụng của bạn nô lệ, lực lượng chủ yếu nuôi sống làng hội. Về bao gồm trị, trải qua các thời kỳ lịch sử dân tộc khác nhau, nền thiết yếu trị Roma có không ít biến chuyển, tuy vậy về cơ phiên bản được tổ chức trên các đại lý nền dân công ty chủ nô.

- tuy nhiên, lịch sử Roma có những điểm khác biệt so với Hi Lạp cổ đại, trong các số đó cơ cấu kinh tế - chính rị có một trong những nét riêng rẽ nổi bật:

+ tởm tế: tuy vậy kinh tế thủ công bằng tay nghiệp và dịch vụ thương mại rất trở nên tân tiến song tài chính nông nghiệp của Roma lại vào vai trò qua trọng, mang tính chất quyết định đến sự cải cách và phát triển của èn kinh tế - làng mạc hội. Điều này bởi vì những điểm sáng của điều kiện tự nhiên quy định: Roma bao hàm đồng bằng màu mỡ trên bán đảo Italia, tiện lợi cho nông nghiệp, duy nhất là những cây hỗ trợ nguyên liệu cho thủ công nghiệp; phương diện khác, đế quốc Roma không xong mở rộng, bao hàm nhều vùng đất trù phú sinh hoạt châu Âu, Bắc Phi, châu Á dễ ợt cho cung ứng nông nghiệp. Cơ mà mặt khác, kinh tế tài chính nông nghiệp với hình thức chủ yếu ớt là đại trang viên Latiphundia lại gắn bó nghiêm ngặt với thị phần hàng hóa, chi phí tệ (không trồng lương thực mà chủ yếu trồng cây công nghiệp), thâm nhập vào màng lưới trao đổi, buôn bán nên nó trọn vẹn khác cùng với nền tài chính tự nhiên, khép kín của phương Đông.

+ thiết yếu trị: lúc đầu nhà nước Roma ra đời dưới vẻ ngoài nhà nước thành bang như các thành thị Hi Lạp, mà lại quá trình cách tân và phát triển của nó trọn vẹn khác, dần vươn lên là một đế quốc rộng lớn, kẻ thống trị nhiều vùng khu đất khác nhau, có mọt chính quyền trung ương hùng mạnh. Mặt khác, tính dân chủ của nền chủ yếu trị Roma suy sút dần cùng với tiến trình lịch sử vẻ vang của nó: trường đoản cú nền cùng hòa đưa sang thể chế đế chế, từ bên nước dân nhà dần chuyển sang đơn vị nước quân chủ, mặc dù không trả toàn y như nhà nước quân chủ chăm chế phương Đông

Những khác hoàn toàn đó của xóm hội Roma cổ đại ảnh hưởng sâu dung nhan tới nền tiến bộ Roma, khiến cho nó tiếp thu nhiều thành tựu khác nhau, cơ bạn dạng là thanh nhã Hi Lạp những không chỉ có có nhân tố Hi Lạp. Mặt khác, sự cải tiến và phát triển muộn màng của chính nó so với tao nhã Hi Lạp vốn đang vo cùng rực rỡ và bậm bạp nên tao nhã Roma có nội dung chủ yếu là kế thừa và biến cải, trở nên tân tiến những chiến thắng của vă minh Hi Lạp.

II. Các thành tựu văn hóa

Người Roma hầu hết kế vượt và bảo đảm những thắng lợi của lịch sự Hi Lạp, hơn là cải cách và phát triển những nét new mẻ. Bởi vậy phần đông các thành tựu tân tiến của tín đồ Roma là việc kế thừa, bảo tồn và gồm phần cải phát triển thành văn minh Hi Lạp. Bạn dạng thân đương đại Hi Lạp cũng đã tiếp thu phần lớn thành tựu của cao nhã phương Đông cổ điển và gửi lên đỉnh cao. Đa phần những học đưa Roma chị ảnh hưởng của văn hóa Hi Lạp, hoặc có gốc Hi Lạp, hoặc từng sinh sống và học tập sống Hi Lạp.

Tuy vậy tín đồ Roma cũng đều có những thành tựu vượt trội của mình, độc nhất là về lĩnh vực pháp luật và kỹ thuật. Mặt khác, người Roma đặc biệt quan trọng có ưu vậy về mặt vận dụng vào thực tiễn những chiến thắng nghệ thuật, công nghệ kỹ thuật, do vậy họ đã xây dựng nên những công trình kiến trúc hoa lệ tráng lệ, hồ hết tác phẩm thẩm mỹ phong phú, phong phú và đa dạng cùng mọi ứng dụng thực tế của công nghệ kỹ thuật trong tạo ra và sản xuất.

Chữ viết và văn họcChữ viết: trên đại lý hệ chữ cái Hi Lạp, người Roma cải biến thành hệ thống vần âm của mình, bao hàm 20 phụ âm với 6 nguyên âm, ngày nay là khối hệ thống chữ viết phổ biến nhất trên toàn vậy giới. Nó trở thành ngôn từ của kỹ thuật kỹ thuật, triết học và nghệ thuật và thẩm mỹ châu Âu trong cả thời cổ đại Roma cùng trung đại Tây Âu.Văn học: ban đầu người Roma chủ yếu dịch với mô phỏng những tác phẩm của tín đồ Hi Lạp. Chẳng hạn các sử thi I-li-át với Ô-đi-xê đã có dịch ra giờ đồng hồ Latinh. Sau đó, từ từ họ đã trí tuệ sáng tạo ra nền văn học của riêng rẽ mình.

Trong thời đại cơ mà Caesar cùng Octavianus trị vì, các chuyển động văn học thẩm mỹ và nghệ thuật rất được xem trọng với được giúp sức phát triển. Nền văn học tập Roma đạt đến đỉnh điểm của nó. Trong đó, đại thần Mêxen theo lệnh của Octavianus sẽ lập ra Thi lũ Mê-xen, tập hợp những nhà thơ to nhất, tài trợ mang lại họ sáng sủa tác. Trong thi bầy Mê-xen, lừng danh nhất là Virgile và Horace.

Những đơn vị văn, bên thơ nổi tiếng của Roma:

+ Xê-da (Caesar): không những là một nhà chủ yếu trị tài năng, Xê-da còn là 1 nhà sử học, công ty văn, điều đó thể hiện qua công trình “Kí sự về cuộc chiến tranh ở xứ Gô-lơ” là 1 trong tác phẩm sử học cùng văn chương những giá trị lớn. Qua đó, bạn ta biết khôn cùng nhiều chi tiết về chứng trạng xã hội của người dân xứ Gô-lơ vốn đang sống và làm việc trong quy trình tiến độ tan tan của thôn hội nguyên thủy, cho nên nó còn mang giá trị về dân tộc bản địa học. Cho đến lúc này tập kí sự ấy vẫn là một trong tác phẩm vượt trội của nền sử học, văn học tập Latinh.

+ Xixêrông (Ciceron), cùng thời với Xêda, là 1 trong những nhà văn, công ty hùng biện khả năng với hầu như bài diễn giả và luận văn triết học tập trau chuốt và hoa mĩ về diễn đạt.

+ Viếcgin (Virgile, 70 – 19 TCN): công ty thơ lớn số 1 của Roma cổ đại, tác giả của những tập thơ lớn, ca tụng xã hội Roma dưới thời Octavianus, đặc biệt là tác phẩm Ênêit (Eneide), bỏng theo sử thi của Hôme. Ngoài ra những tập thơ như “Khuyến nông” giỏi “Những bài ca của tín đồ chăn nuôi” cũng rất nổi tiếng lúc bấy giờ”.

Sử học:

Nền sử học Roma khá phát triển, với hầu hết tên tuổi lớn như Xêda hay Taxituxơ. Đầu rứa kỷ III TCN, lịch sử Roma bắt đầu được biên chép thành văn. Ban sơ các công ty sử học tập Roma ghi chép lịch sử vẻ vang bằng giờ đồng hồ Hi Lạp, từ thời điểm cuối thế kỷ III TCN, tiếng Latinh đã được sử dụng phổ biến.

Polybiuxơ (205 – 125 TCN), tín đồ gốc Hi Lạp, tác giả của cỗ “Thông sử” bao gồm 40 quyeent huật lại một bí quyết khái quát lịch sử Hi Lạp, Roma và các nước Đông bộ Địa Trung Hải trong vòng hơn 100 năm (từ năm 264 cho năm 146 TCN). Ông là bạn đầu tiên để ý đến phương pháp sử học, chăm chú đến câu hỏi biên soạn lịch sử hào hùng nhiều nước cùng nhất là dìm thức rõ tác dụng giáo dục của định kỳ sư với cuộc sống, coi quan điểm sử học tập là triết học, lấy vấn đề thật để dạy fan đời.Xêda (Caesar, 100 – 44 TCN): Nhà thiết yếu trị, quân sự chiến lược lỗi lạc Xêda bên cạnh đó cũng là 1 trong những nhà sử học tập lớn. Item “Kí sự trận đánh tranh với những người Gô-lơ” (Commentarii de Bello Gallico) được xem là một vật phẩm sử học, dân tộc học xuất sắc. Cống phẩm kể lại về trận đánh đấu trong 9 năm của quân Roma vì chưng Xêda cố kỉnh đầu, chiến đấu với người xứ Gôlơ (trung trọng điểm là nước Pháp ngày nay). Qua đó, người ta search thấy những tư liệu cực hiếm vê cuộc chiến tranh này, duy nhất là phần đa mưu chước trong vận động quân sự cả Xêda, tình trạng kinh tế tài chính - xóm hội của tín đồ xứ Gôlơ vào giai doạn tan tung của xóm hội công thôn thị tộc.Taxituxơ (Tacitus, 55 – 120): Ông là nhà sử học khá nổi bật của Roma phần đông thế kỷ sau công nguyên, tác giả của những tác phẩm “Lịch sử”, “Lịch sử xứ Giecmani”, “Lịch sử biên niên”. Trong đó, ông ko chỉ ca tụng mà còn các lần phê phán rất nhiều điều xấu xa của chế độ chuyên chế Roma.Nghệ thuật: bản vẽ xây dựng và điêu khắc

Người Roma đa số kế thừa hồ hết thành tựu về nghệ thuật phong cách xây dựng và điêu khắc của Hi Lạp

Đặc điểm vượt trội của phong cách thiết kế Roma là việc mô phỏng các kiểu phong cách thiết kế Hi Lạp, tuyệt nhất là loại thức Corinth, cơ mà dưới dạng những công trình có quy mô rất lớn và kỳ vĩ. Phần lớn đấu trường, đơn vị hát hay những đền đài của người Roma thường rất to lớn. Nét trí tuệ sáng tạo của người Roma là sự việc sáng tạo ra mái vòm, theo nguyên nơi bắt đầu của fan Etruria, như mái vòm năng lượng điện Pantheon sinh hoạt Roma.La Mã bao gồm niềm từ bỏ hào về các công trình phong cách xây dựng của họ, khi mà gồm sự phối hợp các con kiến thức truyền thống của nền tiến bộ Hi Lạp tởm điển. Tuy nhiên, vày sự bành trướng của cùng hòa La Mã, mà các công trình chế tạo của Roma gần như là cùng hình dáng của Hi Lạp đương thời. Tuy vậy vậy, vẫn đang còn sự khác biệt giữa hai phe phái La Mã và Hi Lạp về kiểu cách trong xây dựng, La Mã vay mượn cứng rắn sự chủ yếu xác, đề án phác thảo, tính tương xứng từ Hi Lạp. Trong khi từ hai thứ hạng cột mới là phong cách thiết kế hỗn hợp và kiểu Toscana, một nữa là kiểu mái vòm với phong cách từ Etruscan, Roma đã có khá nhiều đổi mới vào cuối thời cùng hòa La Mã.Điểm quan trọng ở thời gian thế kỷ 1 TCN, La Mã đã bắt đầu biết cần sử dụng bê tông, sửa chữa thay thế cho đá đá hoa như nguồn vật liệu xây dựng thiết yếu và cho phép xây dựng nhiều công trình xây dựng kiến trúc phức hợp hơn. Đồng thời ở thay kỷ 1 TCN, Vitruvius lần trước tiên cho ghi chép các kiến thức phong cách thiết kế xây dựng vào sử học. Sau này thế kỷ đầu tiên CN, La Mã cũng bắt đầu cho cung ứng thủy tinh ngay sau khi Syria phát hiện ra chúng. Đồ chạm khảm cũng theo đoàn quân viễn chinh ở Hi Lạp quay về La Mã. Rất nhiều vật dụng của La Mã được tiếp tế từ bê tông.Một trong số những giá trị phong cách thiết kế của bạn La Mã cổ đại thể hiện qua các cầu vòm bằng đá. Nhờ những chiếc cầu này mà hệ thống giao thông gắn liền các vùng của đế chế La Mã trở đề xuất thuận lợi.Công trình bản vẽ xây dựng La Mã lừng danh hay được nói tới là đền Parthenon, trường đấu Côlidê cùng Khải trả môn. Phong cách thiết kế sư La Mã lừng danh thời sẽ là Vitruvius.Điêu tương khắc La Mã bao gồm cùng phong cách với điêu khắc Hi Lạp. Gần như bức tượng còn lại ở thành Roma và phần đông phù điêu bên trên Khải trả môn là hiện vật tiêu biểu cho điêu khắc La Mã.Nghệ thuật tượng của Roma cũng không tồn tại gì độc đáo, bởi thẩm mỹ và nghệ thuật tượng với điêu khắc nói chung của tín đồ Hi Lạp vẫn đật đến sự hoàn mĩ. Về hội họa, bạn Roma cũng có những chiến thắng nhất định song bây giờ phần mập khó search thấy được chúng mà chỉ từ một số tác phẩm.Khoa học tự nhiên và thoải mái và kỹ thuật

Nhìn chung những thành tựu khoa học thoải mái và tự nhiên của fan Roma là sự kế thừa và cải tiến và phát triển của nền công nghệ thời Hi Lạp. Họ cũng có một số thành tích quan trọng.

Khoa học:

+ Học mang Pơlin (Pline, 23 – 79 TCN), người sáng tác của bộ sách “Vạn vật”, được xem như như một cỗ bách khoa toàn thư, tổng thích hợp những trí thức khoa học tập thời cổ đại. Cỗ sách bao hàm nhiều nghành khác nhau: đụa lý, sinh học, nông học, y dược học, kiến trúc và hội họa…Ông bị chết ngạt năm 79 TCn lúc đi khảo sát núi lửa Vêduvơ, nam giới Italia lúc nó vẫn hoạt động.

+ Nhà chưng học Ptôlêmê: ông là công ty địa lí, thiên văn học với toán học, sinh trưởng ở thành phố Alexandria – Ai Cập vào ráng kỷ II. Ông vẫn tổng kết phần đa thành tựu kỹ thuật cuat Ai Cập, Babilon với Hi Lạp, viết nên cuốn sách “hệ thống vũ trụ”, đề ra thuyết “Địa tâm”. Tuy tóm lại mặt trời xoay quanh quả khu đất là sai lạc nhưng thành quả mà cuốn sách có vẫn khôn xiết lớn: xác định quả khu đất hình cầu, có tác động tới những nhà phát con kiến địa lí nỗ lực kỷ XV – XVI. Ông cũng vẽ được phiên bản đồ cầm cố giới đúng đắn nhất thời điểm bấy giờ, với đất đai trực thuộc 3 châu: Á, Âu, Phi nhưng Địa trung Hải là trung tâm.

Kỹ thuật: Điểm rất nổi bật của nền khoa học kỹ thuật Roma là tính ứng dụng thực tế rất cao, với việc áp dụng nó vào xây dựng các công trình kiến trúc như đền đài, công ty cửa, hệ thống dẫn nước.

Hệ thống dẫn nước của Roma là một trong những thành tựu đáng tự hào của họ. Cho đến ngày nay, một vài cầu dẫn nước của mình còn tồn tại, thậm chí còn hoạt động.

Tôn giáoTôn giáo Roma quy trình đầu: Ban đầu, tôn giáo của Roma cũng có nhiều nét tương tự như như Hi Lạp, đó là tôn giáo đa thần. Người Roma tiếp nhận hệ thống thần linh của người Hi Lạp những tất cả sự cải vươn lên là về tên gọi

Thần Dớt: thần Giupite (Jupiter)

Thần Đêmêtê: thần Xê-rét (Xérès)

Thần Pôsêiđông: thần Néptuyn (Neptun)

Thần Hêra: Giu-nông (Junon)

Thần Aphrôđit: thần Vênuxơ (Venus)

Thần Ares: thần Macxơ (Mars)

Trong truyền thuyết Roma, mọi vị thần được tôn sùng nhất là thần Macxơ, thần chiến tranh và thần Vexta (Vesta), thần nhà trì điều họa, phúc trong gia đình

Sự ra đời và lan tỏa của đạo Kitô:

Đạo Kitô thành lập vào khoảng thế kỷ I TCN, không phải ở Roma cơ mà thuộc một tỉnh nằm trong địa sinh hoạt phương Đông của đế quốc. Đó là vùng Bét-lê-em ở trong Palestine – Trung Đông.

“Lòng tin sống đạo Cơ đốc là vì sự phối kết hợp giữa thần học tập của tín đồ phương Đông, đặc biệt là của fan Do Thái cùng với triết học của fan Hi Lạp, đặc biệt là của phái Xtôixit cơ mà sinh ra”<3>.

Đạo Kito kế thừa kinh Cựu Ước của đạo bởi vì Thái với sáng tạo phiên bản kinh Tân Ước. «Ước»: lời hứa hẹn của Chúa Trời về vùng đất sáng chóe mà Chúa ban đến «dân được chọn» (người vì Thái có tín nhiệm như vậy).

Ban đầu Kito giáo là tôn giáo của quân lính và dân nghèo, ước muốn sự đồng đẳng trong một xã hội bất bìnhđảng như xã hội chiếm phần nô Roma. Từ từ tôn giáo đó trở nên tôn giáo của giai cấp thống trị Roma. Nhà vua Constantine đang cải theo đạo Kito và trở thành nó thành tôn giáo của đế quốc Roma vào nuốm kỷ IV. Kito giáo từ bỏ đó thay đổi tôn giáo phổ biến ở châu Âu, bao gồm vai trò đặc trưng trong cuộc sống tinh thần, đời sống thiết yếu trị cùng cả kinh tế.

Luật pháp:

Luật pháp hay qui định học là một trong những thành tựu béo phệ nhất của hiện đại Roma với đặt nền tảng cho lao lý phương Tây sau này cũng như cho cả thế giới.

Bộ nguyên lý XII bảng:

+ chào làng năm 450 TCN, đầu thời cộng hòa. Năm 452 TCN, cơ quan ban ngành Roma cử ra một Ủy ban dự thảo quy định với nghĩa vụ và quyền lợi rộng rãi, xem thêm những nghệ thuật làm phương pháp trong phương pháp Solon. Sau nhì năm, ủy ban chào làng bộ dụng cụ của Roma, khắc trên 12 bảng đồng cùng được đặt tại những nơi công cộng.

+ Nội dung của bộ luật: khá tiến bộ, chống lại sự xét xử độc đoán của giới quý tộc, bảo đảm an toàn quyền lợi với danh dự cho những công dân, đặt ra những nguyên lý về tố tụng, xét xử, thừa kế tài sản…Tuy nhiên, thực ra của bộ dụng cụ là nhằm đảm bảo thiết chế thiết yếu trị cộng hòa và quyền hạn của ách thống trị quý tộc Roma. Trong quy trình đấu tranh đòi quyền lợi bình đẳng của tầng lớp dân gian Pơlep, một số trong những điều được sửa đổi, bổ sung cập nhật vào đạo luật: bình dân có quyền kết duyên với quý tộc (445 TCN), dân dã có thể làm tứ lện binh đoàn (444 TCN), trong nhị quan chấp thiết yếu thì phải có 1 người thuộc lứa tuổi bình dân, khong ai được chiếm quá 125 ha khu đất công (367 TCN), xóa sổ chế độ bầy tớ vì nợ cùng với công dân Roma. Pháp lệnh năm 287 TCN hình thức rằng phần đông quyết nghị của Đại hội bình dân có quý hiếm như điều khoản đối với công dân Roma. Như vậy, quyền hạn chính trị, kinh tế cơ phiên bản của người dân gian được đáp ứng.